Saat Terimleri

Saat Terimleri

   Altimetre

Deniz seviyesinin kaç metre yukarısında olunduğunuzu ölçer. İniş ve çıkışa ait kayıt tutması sayesinde, altimetre tırmanıcılar, yürüyüşçüler, dağcılar ve havacılar için vazgeçilmez bir gereçtir.
 

   Alttan Saniyeli Saatler

Saatlerin saniyesi genellikle akrep ve yelkovanın ortasında bulunur. Bazı saatlerin saniye göstergesi saatin altı rakamının bulunduğu yerdedir.
 

   Analog Digital Saatler

Zamanı hem akrep yelkovan kollarıyla hem de dijital ekran üzerinde sayılarla gösteren saattir. Bunlara DuoDisplay veya AnaDigi saat ismi de verilmektedir.
 

   Annaul Calendar Senelik Takvimli Saatler

Tarih, gün ve ayın kaçı olduğunu gösteren saatlerdir. Ayın evrelerini gösteren modeller mevcuttur. Bu tip saatler kısa ve uzun aylara göre tarih ayarını yapabilmektedirler. Ancak her 4 yılda bir Şubat?ın 28 çektiğini doğru hesaplayamayabilmektedir.  
 

   Anti Manyetik Saat

Pille çalışan saatlerde daha çok karşılaşılan bir durumdur. Saatler güçlü manyetik bir alana maruz kalırsa mıknatıslı dişlilerle çalıştıkları için etkilenirler. Anti manyetik olmayan saatleri Hoparlor, televizyon, buzdolabı vb elektronik aletlerin yanına koymamak gerekir. Sadece anti manyetik saatler manyetik ortamlardan etkilenmez.
 

   Aperture Aralıklı Saat

Bazı saatlerin kadranında bulunan küçük bir aralıktır. Buradan tarih veya saat bilgisi okunabilir.
 

      Auto Rpt Countdown Timer - Başa Almalı Geri Sayım   

Bu sayaç ayarlanan sürenin sonunda sıfırdan başlar. STOP düğmesine basılana dek başa dönmeye ve saymaya devam eder.
 

   Automatic Winding Movement - Otomatik Kurmalı Mekanizmalı Saatler             

Otomatik saatler, elle kurularak çalışan saatle aynı prensipte çalışır. Ancak kurmalıdan farklı olarak”Rotor” denilen bir sarkaca(pendulum) sahiptirler. Rotor mekanizmanın arka yüzüne monte edilmiştir. Saat kişinin bileğiyle birlikte hareket ettikçe Rotor saatin içinde dönme hareketi gerçekleştirerek saati kurar. Zaman zaman bunların da kurulmaları gerekmektedir. Giyilmediğinden dolayı enerjisini bitirmiş bir otomatik saat manuel olarak 30-40 defa kurulmalıdır. Böylelikle giyildiği sürece tam enerji kapasitesi kadar enerjiyi muhafaza edecektir. Giyilmemeye başlandığı zamandan itibaren kılavuzda belirtilen süre kadar çalışmasını sürdürecektir (genellikle 35-45 saat).
 

   Balance Spring - Denge Yayı (Zemberek)

Mekanik saatlerde bulunan bu çok ince yay, volanın geri sarmasını sağlar. Uzunluğu ve ayarı zaman değerini değiştirir. Buna Hairspring(zemberek) de denilmektedir.
 

   Balance Wheel - Volan

Mekanik saat düzeneğinde salınımı yani osilasyonu sağlayan ve zamanı eşit aralıklara bölen parçadır. Bu mekanizma saatin zaman ölçme hassasiyetini belirler.
 

   Balans

Mekanik saatlerin çalışmasını düzeni
 

   Barrel - Yay Tamburu

Mekanik saatin ana yayını içinde tutan tambur şekilli gömleğin ismidir. Saatin ne kadar güç depolayabildiği doğrudan bunun ölçülerine bağlıdır. Bazı saatlerde çifte tambur bulunmakta bu da daha çok enerji depolayabilme yetisi sağlamaktadır. Düzeneğin tahriki; tamburun dişli olan tarafından yapılır.
 

   Bezel

“Bezel” kol saatinin camının etrafındaki kavrayıcı çerçevedir. Bunlar nadiren camın altında da olabilmektedir. Bezel 'in amacı zaman farklılıklarını göstermektir. Bazı tasarımlarda Bezel tek yönlü olarak döndürülebilmektedir. Bazıları her iki yöne de dönerken bazıları sabitlenmiş yapıda olabilmektedir. Bunların her biri ayrı kullanım yeri bulmaktadırlar. Dönebilen Bezel temelde, başlarken Bezel'i 12'ye hizalamak kaydıyla zaman tutmaya belli bir zamanda başlamaya yarar. Sabitlenmiş yapıdaki Bezel(çerçeve)'lerin amacı saatten saate değişmekle birlikte genellikle takometre ölçeği olarak kullanım bulmaktadır.
 

   Breguet Spring - Breguet Yayı

Dengedeki değişikliklerin sağa sola toplanmasına sebep olabildiği spiral zemberek yayının dengesi bunun devamlılık arz etmesi halinde bozulabilmektedir. Breguet bunu 1795'de yayın son sarmasını yükseltip hafif bir kavis vermekle çözmüştür. "Breguet Yayı" yayın sarsılma durumunda daha merkeze dönük bir ilerleme göstermesi ve saatin hızında artması etkisi yaratması ve denge kafalarının aşınmasının azalmasını sağlamıştır.
 

   Bridge - Eşik

Ana gövdeye monte edilen ve saat mekanizmasının gövdesini oluşturan kısım. Tüm diğer parçalar bu gövdenin içine monte edilir.
 

   C.O.S.C. - COS Sertifikası

"Controle Officiel Suisse des Chronometres"in kısaltması. İsviçre Resmi Kronometre Kontrol Kurumu tarafından test edilip hassasiyeti onaylanmış saatlere verdiği sertifikanın adıdır. Bu kurumun sertifikasını taşıyan saatler çeşitli testlerden başarıyla geçmiş demektir.
 

   Calibre - Kalibre

Saat mekanizmasının ismi olarak geçer.
 

   Chronograph - Kronograf

Kronometre terimiyle sık sık karıştırılan kronograf, genellikle kasada birden fazla makinenin kullanılmasıyla oluşturulur. Amaç kısa ya da orta uzunlukta olayların süresini ölçebilmektir. Kronograflar birden fazla çeşitte olup, her biri farklı özellikler taşımaktadır. En klasik ve yaygın anlayışta; bir düğme saniyeyi başlatmak ve durdurmak için, diğer düğme ise zamanı sıfırlamak için kullanılır. İlk kronograf, 18. yüzyılın başlarında İngiliz saat ustası George Graham (1673-1751) tarafından süre ölçebilmek amacıyla icat edilmiştir. "Foudroyante" adı verilen kronograf mekanizması halen en komplike sayılan mekanizmalar arasındadır. Günümüzde oldukça popüler olan bu komplikasyon, mekanik saatlere daha sportif bir hava vermektedir. İsviçre de üretilen kronografların güvenilirliği, İsviçre Resmi Kronometre Kontrol Kurumu nun kronometre sertifikası (C.O.S.C) ile belgelenmektedir.
 

   Chronometer - Kronometre

İsviçreli "Controle Officiel Suisse des Chronometeres" (COSC) tarafından onaylanmış mekanizmaya sahip saat. 3 farklı sıcaklıkta ve 5 farklı pozisyonda 15 gün boyunca ölçümler yapılmaktadır. -4/ 6 /gün duyarlılığına sahip mekanizmalara kronometre sertifikası verilir. Quartz mekanizmalar /-0.2 /gün hassasiyetinde olmalıdır. Quartz mekanizmalar yapısı gereği hassasiyetini konum & sıcaklığa göre kaybetmemektedir. Pek az marka Quartz mekanizmalarını sertifikalandırma zahmetine girmektedirler. Breitling, bunlardan birisidir. Neticede çok yüksek hassasiyete sahip saatler ortaya çıkmaktadır.
 

   Complication - Sofistike Saat

Saat fonksiyonunu göstermekten başka işlevleri de olan saatlere denir. Basit bir sofistike saat üzerinde çeşitli kronometreler, Alarm, yıllık takvim ve GMT işlevleri yer alır. Çok yüksek oranda sofistike özellik arz eden saatlere Grand Complication denilmekte olup bunlar üzerinde genellikle süreğen takvim, Tourbillon, dakika yineleyici veya zaman eşleştirme özellikleri ve diğer bazı özellikler bulunabilmektedir.
 

   Complication Watches - Komplikasyon Saatler

Saat sanata dönüşmesi olarak özetleyeceğimiz çok işlevli sofistike saatlerdir. Onlarca modelden oluşan; çoğu limitli hatta tek olarak üretilmekte ve tarihe geçecek kadar değerli "komplike" saatler olarak tanımlanmaktadır. En önemlileri; tourbillon, minute repeater, perpetual calendar ve split seconds kronograftır. Bunun dışında kalanlar ise "çok göstergeli saatler" olarak tanımlanmaktadır. İsviçreli saat ustalarının titiz çalışma ve hüneriyle ortaya çıkan saat "komplikasyonları", bir kol saatinin kasasının içerisine sığdırmak üzere yüzlerce parçanın minyatür hale getirilmesiyle yaratılmaktadır. Değerleri de bu kriterlere göre belirlenmektedir.
 

   Deployment Buckle - Açma (Deployant) Toka

Kayışın her iki ucunda birden bulunan bir tokadır. Uzatılabilir olması sayesinde istenilirse saat bilek üzerinde kayacak şekilde, istenilirse sıkıca yapışacak şekilde takılabilir. Doğru boya bir defa ayarlandığında artık ayarlama gerektirmeyecektir. Kayıştaki gereksiz basıncı azaltıp ömrünü uzatacaktır. Ayrıca bu toka mekanizmaları saatin takılıp çıkarılması sırasında ekstra güvenlik de sunabilmektedirler.
 

   Dial - Kadran

Saat üzerinde zamanı okuduğunuz yüzey.
 

   Solar Watch - Solar Saat

Güneş enerjisinden aldığı enerjiyi depolayan ve ışık olmadığı zaman da çalışmasını sürdüren saatlerin genel adıdır.
 

   Guilloche - Meneviş İşlemeli Saat

Saatlerin muhtelif kısımlarına sofistike desenlerin çizilebildiği antik bir zanaat olup bugün hala rastlanmaktadır. İşlenen saat parçaları kadran, gövde yahut mekanizmalar olabilmektedir.
 

   EOL

Quartz mekanizmalı saatlerde pilin zayıfladığına işaret eder. Pilin değiştirme zamanı geldiği genellikle 4 saniyede bir atmaya başlayan saniye kolundan anlaşılır.
 

   Equation Of Time Or EOT - Zaman Eşlenim Saati

Zaman Eşlenim (EOT) özelliği sofistike saatlerde bulunabilmektedir. Dünyanın güneş sistemine göre gerçek zamanını ve insanlığın kabul ettiği olağan zamanı gösterir. Dünya güneş etrafında oval bir yörüngede dönüyor olduğundan ve eksen de eğil olduğundan bir yıl içersinde yalnızca 4 gün gün 24 saat sürmektedir. 15 Nisan, 14 Haziran, 1 Eylül ve 24 Kasım. Tüm diğer günler ya daha kısa ya daha uzundur. Bu saatler gerçek zamanı ve varsaydığımız zamanı birlikte gösterebilmektedirler. Yıldan yıla günlerin sayısı sabitlendiğinden dolayı (konum aynı kalmak kaydıyla)buna göre şekillendirilmiş eksantrik mil mekanizmalı bir saat ile günler farka göre uzatılıp kısaltılabilinir.  
 

   Escapement - Saat Maşası (Eşapman)

Saat mekanizmaların kalbi olan düzenek. Maşanın kolları ve çarkları ne sıklıkta bırakıp kavrayacağını belirleyen sarkaç ya da volan'ın osilasyonunu belirleyen minik darbeleri (impulse) sağlar.
 

   Flyback

Kronografın çalışmasını durdurmadan, zamanı sıfırlayarak yeniden başlatan fonksiyondur. İlk olarak 2. Dünya Savaşı nda pilotların kalkış ve iniş gibi senkronize operasyonlarını geliştirmek amacıyla bulunmuştur. Kronograf başlatıldıktan sonra fonksiyonu durdurmadan göstergeyi sıfırlayıp tekrar sayıma başlamasını sağlayabilen ve bu sayede zaman kaybını minimuma indirgeyen özelliğe sahip saatlerdir.
 

   Fly Back Chronograph - Otomatik Sıfıra Dönen Kronometre                       

Fransızca’da Retour-en-vol in French olarak anılır. Bu kronometreler her yeni sayımda kendini otomatik olarak sıfıra alır. Pilotlar için özellikle işlevseldir. Alt kısımdaki kısma basarak kronometreyi kolayca sıfırlayabilirler ve böylelikle durdurma, başa döndürme ve yeniden başlatma işlemlerini ayrı ayrı yapma zahmetine girmezler.Kronometre ya da geri sayım sayacı gibi saatin sahip olabileceği özellikleri tarif ederken kullanılan tabirdir. Complication(komplikasyon) kelimesi de kullanılabilmektedir.
 

saatborsasi.net